Teknoloji ve Sporun Kesişimi: Heyecan Verici Deneyimler

Teknolojinin hızlı gelişimi spor endüstrisinin büyüme hızını pozitif yönde etkileyen en önemli faktörlerden birisi oldu. Teknolojideki son gelişmeler, sportif faaliyetleri (ürünler, hizmetler, organizasyonlar vb.) geliştirmekte ve yenilemektedir. Spor/sporcu ürünleri ve ekipmanları, spor organizasyonları, medya ve yayıncılık sektörü, akıllı stadyum ve saha için kullanılan yüksek teknoloji sistemleri spor endüstrisini bambaşka bir noktaya taşıdı. Günümüzde spor izleyicilerine benzersiz deneyimler yaşatmak için teknoloji kullanımı kaçınılmaz bir olgu halini aldı. Canlı skorlar, hızlı iletişim ağları ve paylaşımlar sayesinde aynı anda birçok spor organizasyonun eşanlı takibi kolaylaştı.

Spor ekipmanlarını ele alırsak, teknolojinin sağladığı imkanlardan faydalanmadan üretilmeleri neredeyse imkânsız hale geldi. Markalar, en inovatif ve ergonomik ürünleri üretmek adına birbirleriyle yarışıyor. Nano teknoloji, spor malzemelerinin kalitesi, dayanıklılığı, antibakteriyel özellikleri ve esnekliğinin geliştirilmesi için odak noktası haline geldi. Ayrıca, iklim koşullarına uygun akıllı tekstil ürünlerine olan talep de bu süreçte arttı. 

İlginç örneklerden bir tanesi, Japonya’da profesyonel turnuvalarda kullanılmış Adidas marka futbol topudur. Topun değişik noktalarına koyulan sensörlere ek olarak bir mikroçip yerleştirilmiş ve bu sayede futbol sahası, ceza sahası ve kale çizgileri boyunca yerleştirilen elektromanyetik dalgalar yayan sistem ile etkileşen top, bulunduğu pozisyonda sahip olduğu verileri şifreli olarak hakemin kolundaki saate göndererek olası yanlış kararların önüne geçmiş oluyor. 

Bir diğer örnek, yeni tenis raketlerine bakıldığında, raketin alt kısmına yerleştirilen bir sensör yardımıyla oyuncunun oyun içerisindeki hareketleri analiz ediliyor. Oyuncunun topa vuruş hızı ve topla buluşma anları sanal ortama aktarılıyor. 

Bu iki örnekten hareketle de spor ekipmanlarının küresel gelirinin, 2024-2028 yılları arasında 44 milyar Amerikan dolarını bulması bekleniyor.

Profesyonel ya da amatör sporcular, sağlık ve performans verilerinin takibini yapabilmek adına yeni bir teknoloji trendi olan giyilebilir teknoloji ürünlerini kullanmaya başladılar. Giyilebilir teknolojinin, spor bilimine girmesiyle daha fazla ve detaylı veri toplama, analiz etme imkânı ortaya çıktı. Özellikle, profesyonel sporcuların performanslarının ölçülmesi, değerlendirmesi ve iyileştirmesine yönelik sağladığı imkânlar, bu giysiler sporcuların performanslarını en üst düzeye taşımaları için çok önemli bir araç haline gelmiştir. Profesyonel sporcu olmayan ancak sağlıklı bir yaşamı benimsemiş kişilerin de yaygın olarak kullanmayı tercih ettiği akıllı saatlerden elde edilen gelirin dünya çapında 2024 yılında 47,94 milyar Amerikan dolarına ulaşması bekleniyor.

Spor severler, sevdikleri karşılaşmaları, artık televizyonların yanı sıra birçok dijital platformdan, yüksek teknolojiye sahip cihazlardan ya da teknolojik altyapıya sahip stadyumlardan izlemektedir. İzleyicilere benzersiz deneyimleri yaşatmada teknoloji şirketlerinin rolü artık yadsınamaz hale gelmiştir. Spor kulüpleri ve organizasyon şirketleri, her geçen gün gelişen teknolojiyi sportif faaliyetlerine dahil ederek spor severlerin ilgisini çekmektedir. 

Sporun içerisinde yer alan kontrol sistemleri, hakemler, yöneticiler, bilgi sistemlerinden yararlanmanın yollarını aramaktadırlar. 2018 FIFA Dünya Kupası’nda Video Yardımcı Hakem – VAR teknolojisinin kullanılmaya başlaması ile birlikte yapay zekâ, oyunun akışını kesintiye uğratmadan faul ve kuralları ihlal eden durumları belirlemek için kullanılmaya başladı. 

Neredeyse son 15 yıldır, spor organizasyonlarında, bilet satın alımından, yiyecek/içecek satın alımına kadar her türlü ödeme dijital ödeme çözümleri kanalıyla yapılabiliyor. 

Mastercard, Londra'daki UEFA Şampiyonlar Ligi'nin finalinin hafta sonu harcamalarında %40 artış getirmesi beklediğini açıkladı. Öte yandan, dünyanın en büyük çevrimiçi biletleme platformu olan Ticketmaster, (ana şirket: Live Nation Entertainment) birçok organizasyona biletleme yaptığı gibi spor organizasyonları için de bilet satışı yapmaktadır. 2023 yılında Ticketmaster aracılığıyla 620 milyondan fazla bilet satılmış ve dünya çapında yaklaşık 10.000 kişiye hizmet verilmiş ve 2023 yılı toplam geliri 22,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 

Formula 1, taraftarların sporla daha derin bir bağ kurmasına ve etkileşim sağlamasına imkân tanımak için mobil uygulama, çevrimiçi yayın platformu ve sosyal medya kanalları gibi çeşitli dijital girişimlere yatırım yaptı. Formula 1 yayın hakları sahibi Liberity Media tarafından açıklandığı üzere, sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde 1,3 milyon kişi, 2023 yılında Las Vegas’ta düzenlenen Formula 1 yarışını canlı izledi . Aynı zamanda Forbes'in "Spor İmparatorluğu" listesinin zirvesinde yer alan Liberty Media'nın 2024 yılındaki değeri 18,22 milyar ABD doları olarak kaydedildi.

Dijital teknolojinin yaygınlaşması ile birçok alışkanlığımız popüler kültürün bir parçası haline geldi ve dönüştü. Spor artık yalnızca fiziksel olarak yapılan bir aktivite değil: yeni trend e-spor. Video oyunları aracılığıyla yapılan müsabakalar geniş kitleler tarafından benimsendi ve hayatlarına girdi. E-sporun, son yıllarda dünyanın en hızlı büyüyen eğlence türlerinden biri olup, e-sporun önümüzdeki yıllarda daha da büyüyerek geleneksel sporlarla rekabet edebilecek bir seviyeye ulaşması bekleniyor. E-sporun 2025 yılına kadar yaklaşık 550 Milyon  mobil izleyiciye sahip olacağı tahmin etmektedir. E-sporun büyümesinde mobil oyunların de önemli bir rol oynaması beklenmektedir.

Uluslararası Spor Organizasyonları, taraftarların deneyimlerini geliştirmek için artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik (AR ve VR) teknolojilerinin farkına varmış ve hatta 2014 FIFA Dünya Kupası'nda bazı AR uygulamamaları kullanılmıştır. AR uygulaması kullanılarak topun çizgiyi geçip geçmediği (Goal line technology – gol çizgisi teknolojisi) tespit edilmeye başlandı. 

Çevrimiçi platformlar ve sosyal medya, spor organizasyonları ve takımlar/sporcular ile taraftarları buluşturma açısından en önemli mecralar haline geldi. Günümüz teknolojisinde neredeyse her yaştan insanın sosyal medya kullanıcısı olduğu göz önüne alındığında milyonlarca insana tek bir içerikle ulaşmanın mümkün olunması spor ekonomisini adeta baştan tanımladı. Özellikle, sponsor markaların ve spor organizasyonlarının çevrimiçi platformlardan taraftarlara hızla ulaşması ve onlarla bağ kurması bir pazarlama stratejisi olarak kullanılmaktadır. Yapay zekanın da kullanılması ile birlikte artık taraftarların ilgi alanları, tercihleri ve davranışları daha verimli analiz edilmekte ve kişiselleştirilmiş reklam ve pazarlama kampanyaları sunulabilmektedir. 

Brainy Insights’a göre, spor teknolojisi pazarının 2032 yılına kadar 83,88 Milyar Amerikan dolarına ulaşması bekleniyor. 

Sizler de gelişen ve büyüyen spor endüstrisinde yer alan, spor teknolojik ürünleri üreten öncü şirketlere yatırım yapmak istiyorsanız Türkiye’nin ilk Spor Endüstrisi fonu olan (SPR Fon) BV Portföy Spor Endüstrisi Değişken Fonu’na TEFAS üzerinden kolayca ulaşabilirsiniz.

Tablonun kaynağı: https://ispesjournal.com/?mod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=0582e3f5-76d3-48b3-8ea1-1e1e1373c372ispes%202.pdf&key=559